Сетевая книга online Память-2018 проекта «Электронная книга Память. Осиповичский район» полностью повторяет структуру и содержание печатной книги «Памяць Асіповіцкі район» 2002 года издания.
Перевод страниц на русский язык сделан (делается и будет делаться далее) для удобства пользователей русскоязычного сектора интернет, в первую очередь — для правильности индексации и поиска фамилий, имен, названий населенных пунктов в русскоязычном секторе сети интернет.
004 стр-редакционная коллегия
МИНСК БЕЛТА
Редакционная коллегия:
— КИСЕЛЕВ Григорий Константинович (главный редактор издательского центра БЕЛТА);
— УЛЬЯНКО Б.В. (бел. УЛЬЯНКА Б.В.);
— ХОБОТОВ М.П. (бел. М.П.ХОБАТАЎ);
— ХУРСИК Виктор Владимирович (бел. В.У.ХУРСІК);
— ЩЕТЬКО Виктор Владимирович (бел. В.У.ШЧЭЦЬКА);
Районная комиссия по созданию историко-документальной хроники «Память»:
- ЩЕТЬКО Виктор Владимирович (председатель райисполкома — председатель комиссии)
- ТОМАШЕВСКИЙ Анатолий Владимирович (бел. А.У.ТАМАШЭЎСКІ, заместитель председателя комиссии);
- КАЧАНОВИЧ Павел Сергеевич (секретарь комиссии);
- ЗОРИН Владимир Павлович;
- КЛЕВАНЕЦ Юрий Васильевич;
- КУЛАКОВ Виталий Александрович;
- САВРИЦКИЙ Дмитрий Викторович;
- СЕМЕНЦОВ Сергей Алексеевич;
- ТОЛСТИК И.А. (бел. І.А.ТОЎСЦІК);
- ШЕВЧЕНКО Владимир Иванович.
Организационно-методический центр по изданию историко-документальных хроник «Память» Министерства информации Республики Беларусь:
— Б.В. УЛЬЯНКО (бел. Б.В.УЛЬЯНКА) (руководитель центра);
— В.И. ЛЕМЕШОНОК (главный редактор);
— М.З. БАШЛАКОВ (бел. М.З.БАШЛАКОЎ) (главный методист);
— Р.А. ЧЕРНОГЛАЗОВА (бел. Р.А.ЧАРНАГЛАЗАВА) (редактор)
Составители:
П.С.КАЧАНОВИЧ, В.В.ХУРСИК
Художник: Э.Э. ЖАКЕВИЧ (бел. Э.Э.ЖАКЕВІЧ)
Вехи истории Осиповичского района (страницы 5-16):
Въезд в г.Осиповичи
9 — 5-ое тысячелетия до н.э. — осуществляется заселение человеком территории современного Осиповичского района;
конец 3 — 2-е тысячелетия до н.э. — в эпоху бронзового века на осиповичской земле обитают племена среднеднепровской культуры;
не позднее за 3-е тысячелетие до н.э. — на территории современного Осиповичского района возникли первые укрепленные поселения — городища;
конец 1-го — начало 2-го тысячелетия — Центральную Беларусь, в том числе территорию современного Осиповичского района, начинают заселять славянские племена.
12 век — середина 14-го века — на территории Осиповичского края существовало независимое Свислочское княжество;
середина 14-го века — территория современного Осиповичского края входит в состав ВКЛ- Великого княжества Литовского;
1506 год — поселение Свислочь сожжено татарами;
2 июля 1655 г. — Свислочский замок взят штурмом и сожжен казаками в ходе войны России с Речью Посполитой.
1793 год — после второго раздела Речи Посполитой территория современного Осиповичского района включена в состав Российской империи: северная часть в Игуменский, южная — в Бобруйский уезды Минской губернии;
1872 год — в 2 км от деревни Осиповичи основана железнодорожная станция с тем же названием;
1876 год — запущена в эксплуатацию станция Осиповичи Либаво-Роменской железной дороги;
1880-е — первая половина 1890-х годов — в Осиповичах построены два лесопильных завода, мельница, открыто почтовое отделение.
1895 год — В д. Вязье в 3-летнем возрасте несколько месяцев жил вместе матерью будущий белорусский поэт Максим Богданович;
1897 год — Согласно переписи на месте современного города существовали 3 поселения с названием «Осиповичи»: деревня (526 жителей), станция (около 100 жителей) и поселок (около 200 жителей), которые позже слились;
1900 год — В Осиповичах построен шпалопропиточный завод. Построен лесопильный завод «Елизово», вокруг которого начал формироваться одноименный поселок.
Мемарыяльны комплекс ахвярам фашызму, савецкім воінам і партызанам у
в. Брыцалавічы.
1905 г.
Заснаваны лесапільны завод у Градзянцы.
17 сакавіка 1908 г. Рабочыя шпалапрапітнага завода правялі эканамічную стачку.
1909 г.
1912 г.
Пачаў працавацьтэлеграф.
У Ялізаве пабудаваны шклозавод.
У Асіповічах каля 4,2 тыс. жыхароў.
Помнік на брацкай магіле савецкіх воінаў, партызан і ахвяр фашызму ў
г. Асіповічы (вул. Сумчанкі).
Май — лістапад Тэрыторыя раёна акупіравана германскімі войскамі.
1918г.
Жнівень 1919 г. — Асіповіччына акупіравана польскімі войскамі ліпень 1920 г.
17 ліпеня 1924 г. Утвораны Асіповіцкі раён.
1930г.
Арганізаваны Асіповіцкі леспрамгас.
Народны хор ветэранаў вайны і працы Асіповіцкага раённага цэнтра культуры.
1931 г. Пасля здачы ў эксплуатацию чыгуначнай лініі Рос
лаўль — Магілёў — Асіповічы адбылося значнае пашырэнне станцыі і чыгуначнага вузла Асіповічы.
Пачала выходзіць раённая газета «Калгасная праўда» (пазней называлася «Калгасная праца», з 1965 г. «Запаветы Леніна», з 2001 г. «Асіповіцкі край»),
15 ліпеня 1935 г. Асіповічы сталі горадам.
ЗОчэрвеня 1941 г. Нямецкафашысцкіязахопнікіакупіравалі Асіповічы.
СвятаУвядзенская царква ў Асіповічах
ГІіпень 1941 г.— У г. Асіповічы і раёне дзейнічала патрыятычнае чэрвень 1944 г. падполле.
Ліпень 1943 г. Створана Асіповіцкая ваеннааператыўная група на базе 1й Асіповіцкай партызанскай брыгады.
28 чэрвеня 1944 г. Асіповічы вызвалены ад гітлераўцаў войскамі 1га Беларускага фронту.
20 верасня 1944 г. Асіповіцкі раён увайшоў у Бабруйскую вобласць.
1951 г Усе прадпрыемствы Асіповіч дасягнулі даваеннага
ўзроўню па выпуску валавои прадукцыі.
Пры раённым Доме культуры створаны цымбальны аркестр. У 1965 г. атрымаў звание народнага.
1952 г. Пабудаваны кінатэатр «Радзіма».
Адкрылася раённая дзіцячая бібліятэка
1953 г. На р. Свіслач пабудаваны Асіповіцкае вадасховішча
і Асіповіцкая ГЭС.
Уступіў у строй хлебазавод.
8 студзеня 1954 г. Асіповіцкі раён увайшоў у склад Магілёўскай вобласці.
Фрагмент экспазіцыі «Наша мінулае» ў краязнаўчым музеі Дараганаўскай сярэдняй школы.
1956 г. 1959 г.
1961 г.
У Асіповічах адкрыта музычная школа.
У Асіповічах 15,8 тысяч жыхароў.
Дзіцячы дом у Дараганаве пераўтвораны ў школуінтэрнат.
7 сакавіка 1963 г. Асіповічы сталі горадам абласнога падпарадкавання.
1967 г.
Пачаўся рух цеплавозаў на асіповіцкім участку чыгункі.
Завершана электрыфікацыя ўсіх населеных пунктаў раёна.
Закончаны мантаж аўтаматычнай тэлефоннай станцыі ва ўсіх аддзяленнях сувязі раёна.
Народны
культуры.
Народны фальклорны ансамбль «Вечарынка» Ялізаўскага сельскага Дома культуры.
Пачатак 1970х гадоў.
Снежань 1975 г.
1983 г.
Красавік 1983 г.
У раёне 20 пачатковых, 15 васьмігадовых 116 сярэдНІХ школ.
Здадзены ў эксплуатацыю доследнапрамысловы комплекс па прасаванні сфагнавага торфу на торфапрадпрыемстве «Татарка» — першае прадпрыемства такога роду ў рэспубліцы.
У Асіповічах адкрыта стаматалагічная палікпініка.
У Асіповічах адбыўся першы штогадовы спартыўны марафон, які ў 1995 г. атрымаў статус міжнароднага.
Асіповіцкае вадасховішча і будынак ГЭС.
31 снежня 1986 г Уведзены ў эксплуатацыю завод камунальнага машынабудавання.
1987 г Асіповіцкі раён стаў адным з пераможцаў па выніках
года ў сацыялістычным спаборніцтве абласцей і раенаў за лепшыя паказчыкі сацыяльнаэканамічнай дзейнасці.
1993 г. У г. Асіповічы адкрыта беларуская гімназія
2001 г. У Асіповіцкім раёне 57 700 жыхароў, у г. Асіповічы на
1.1.2001 г. — 35,7 тыс. жыхароў.
К читателю (страница 17)
Да чытача
Асіповіцкі край мае такую ж багатую і старажытную гісторыю, як і іншыя раёны нашай краіны. Тут што ні назва то адкрыццё, то цэлая эпоха. Як сведчаць дакументы, пераважная болыпасць гэтых назваў застаецца нязменнай з дня існавання (пяць, шэсць, а то і болей стагоддзяў).
Бататы наш край на таленавітых людзей. Многія прозвішчы праслаўлялі нашу старонку ў старажытнасці, многія у новай гісторыі. Аўтары імкнуліся не забыць іх.
Па дробных крупінках работнікі дзяржаўных устаноў і аматарыкраязнаўцы збіралі звесткі, якія мелі дачыненне да гістарычнай спадчыны Асіповіцкага раёна. Пры напісанні гэтай кнігі былі даследаваны фонды Нацыянальнага гістарычнага архіва Рэспублікі Беларусь, Расійскага дзяржаўнага гістарычнага архіва і іншых архіўных устаноў, фонды буйнейшых беларускіх і расійскіх бібліятэк, выкарыстаны друкаваныя працы краязнаўцаў мінулага і сучасных даследчыкаў краю, а таксама шматлікія публікацыі з рэспубліканскіх газет і часопісаў, абласной газеты «Магілёўская праўда» і раённай «Асіповіцкі край». Жыхары раёна далі для кнігі не толькі свае ўспаміны, але і унікальныя фотаздымкі. Многія з іх адзіная і самая дарагая рэліквія, што засталася ў сям’і ад продкаў.
Выкарыстоўваючы самыя розныя крыніцы, аўтарскі калектыў імкнуўся падыходзіць да напісання гісторыкадакументальнай хронікі непрадузята, з пазіцыі гістарычнай праўды. Стыль і мова многіх дакументаў, звязаных з дарэвалюцыйнай гісторыяй і савецкім часам, захаваныя для таго, каб найболын дакладна перадаць атмасферу той пары.
Стваральнікі кнігі стараліся даць звесткі пра розныя бакі жыцця Асіповіччыны. Але, магчыма, штосьці не знайшло свайго адлюстравання на старонках кнігі, магчыма, ёсць і недакладнасці. Хронікі пішуцца ўпершы ню. Спадзяёмся, што наступныя даследчыкі гісторыі Асіповіцкага раёна дапоўняць нашы звесткі.
Раённая камісія па напісанні гісторыкадакументальнай хронікі «Памяць. Асіповіцкі раён» выказвае шчырую ўдзячнасць установам, арганізацыям, прыватным асобам, якія прымалі ўдзел у падрыхтоўцы і выданні кнігі.
В настоящее время весь проект изобилует грамматическими ошибками, т.к. загружен без корректировки сразу после оптического распознавания текста. Работа идет постоянно. Хотите присоединиться к данной работе и помочь — напишите нам: